Xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng
Theo báo cáo của Chính phủ, tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong đó, nổi lên là vi phạm về quy hoạch, xây dựng, năng lượng, đấu thầu.
Phương thức, thủ đoạn phổ biến của loại tội phạm này là lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư của Nhà nước để trục lợi, nhận hối lộ để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong hoạt động đầu tư, xây dựng.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa.
Cùng với đó là hành vi lợi dụng ảnh hưởng của người có chức vụ để trục lợi gây bức xúc trong nhân dân. Vi phạm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, tham nhũng tại các doanh nghiệp cổ phần, đơn vị, doanh nghiệp ngoài nhà nước.
Trong khi đó, loại tội phạm, vi phạm pháp luật về đấu thầu, mua sắm, quản lý tài sản công, quản lý, sử dụng đất đai, bảo hiểm, ngân hàng... tiếp tục diễn biến phức tạp, xảy ra ở nhiều địa phương.
Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung nhận diện đúng, trúng các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong các lĩnh vực nhạy cảm gây bức xúc trong thời gian dài; đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án lớn, vụ án mới với phương châm "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực", thu hồi triệt để tài sản cho Nhà nước, nhất là các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.
Báo cáo cho thấy, thời gian qua đã phát hiện 4.150 vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế, 936 vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ.
Tội tham ô tài sản tăng 50,75%
Đại diện nhóm nghiên cứu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa cho biết, dù đã có nhiều cố gắng nhưng tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội vẫn tăng cả về số vụ, thiệt hại, về số người bị thương, tài sản.
Một số loại tội phạm tăng mạnh, trong đó có một phần nguyên nhân từ công tác phòng ngừa như phạm tội có tổ chức tăng 89,47%; lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng 89,90%; tham ô tài sản tăng 50,75%...
Theo nhóm nghiên cứu, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn bất cập dẫn đến nhiều đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội, làm cho công tác phòng ngừa tội phạm, vi phạm pháp luật chưa mang lại hiệu quả cao.
Một số quy định của pháp luật hiện hành trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, doanh nghiệp còn chưa cụ thể, chưa chặt chẽ, rõ ràng về trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền, dẫn đến việc đơn vị, người có thẩm quyền lợi dụng, móc nối, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện “lách luật” hoặc bỏ qua sai phạm doanh nghiệp. Điển hình là vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil.
Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước trong phát hành trái phiếu, cổ phiếu doanh nghiệp còn nhiều bất cập, còn để tình trạng doanh nghiệp phát hành "trái phiếu khống", bán cổ phiếu doanh nghiệp không có thật để lừa đảo, chiếm đoạt hàng nghìn tỷ đồng của nhà đầu tư.
Nhiều vụ vi phạm đấu thầu, đấu giá, đền bù giải phóng mặt bằng trong hoạt động đầu tư, xây dựng, khai thác tài nguyên, đất đai, tài chính, ngân hàng, xăng dầu, điện với hành vi phạm tội phổ biến.
Theo nhóm nghiên cứu, tội phạm về tham nhũng, chức vụ tăng 37,85%. Điều này tiếp tục cho thấy công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng quyết liệt, mạnh mẽ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.
Nhóm nghiên cứu đánh giá cao tính chủ động, tích cực của các cơ quan chức năng, nhất là lực lượng công an trong công tác phát hiện, xử lý loại tội phạm này.